Hiệu quả công tác quản lý bảo vệ rừng từ sau khi thực hiện Chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng tại địa bàn xã Hồng Kim, huyện A Lưới - Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng Thừa Thiên Huế

Trước đây, để quản lý, bảo vệ diện tích rừng tự nhiên được Nhà nước giao, các cộng đồng còn gặp nhiều khó khăn. Tuy việc tổ chức quản lý, bảo vệ rừng vẫn được các cộng đồng thực hiện nhưng hiệu quả chưa cao, còn mang tính hình thức do bà con chưa có nguồn lực để thực hiện. Do vậy, áp lực cho công tác quản lý, bảo vệ rừng lên chính quyền địa phương và kiểm lâm địa bàn là rất lớn.

Từ khi có Nghị định 99 về thực hiện Chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, cụ thể từ năm 2014 đến nay, các cộng đồng trên địa bàn xã đã nhận được hơn 700 triệu đồng tiền chi trả DVMTR. Điều này đã tạo nên động lực mạnh mẽ cho các cộng đồng thôn tham gia nhận quản lý, bảo vệ rừng. Trong công tác tổ chức thực hiện, được sự quan tâm của UBND huyện, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh, chính quyền xã Hồng Kim đã tổ chức nhiều cuộc họp từ cấp xã, đến thôn, đồng thời đưa ra nhiều giải pháp để chính sách sớm đi vào thực hiện tại địa phương. Việc thực hiện Chính sách chi trả DVMTR trên địa bàn được cụ thể hóa thông qua các Nghị quyết của HĐND xã, kế hoạch hành động của UBND xã. Đã phân công cán bộ chuyên trách thực hiện Chính sách chi trả DVMTR tại địa phương. Tại mỗi cộng đồng thôn, đã tổ chức họp để bình bầu, kiện toàn các Ban quản lý rừng cộng đồng, Ban Kiểm soát đồng thời các thôn xây dựng Quy chế sử dụng tiền DVMTR được UBND xã phê duyệt.

Chính sách chi trả DVMTR là chính sách mới, do đó chính quyền xã đã phối hợp chặt chẽ với Hạt Kiểm lâm huyện, Quỹ bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh tuyên truyền Chính sách chi trả DVMTR đến từng cộng đồng thôn bằng nhiều hình thức đa dạng như họp thôn, in ấn phát tờ rơi, xây dựng Pano tuyên truyền, tham gia Hội thi tìm hiểu Chính sách chi trả DVMTR. Chính vì thế, đã góp phần nâng cao nhận thức của người dân về giá trị của rừng, về Chính sách chi trả DVMTR. Bên cạnh đó, với sự hỗ trợ của UBND xã, các Ban quản lý rừng cộng đồng đã chủ động hơn trong việc thiết lập thủ tục, hồ sơ chi trả DVMTR, xây dựng kế hoạch tuần tra, bảo vệ rừng, kế hoạch sử dụng tiền chi trả với sự tham gia của các thành viên trong thôn. Điều này đã tạo nên sự hưởng ứng nhiệt tình của bà con bằng việc tự nguyện tham gia các tổ, nhóm thực hiện luân phiên tuần tra cũng như cung cấp những thông tin kịp thời cho chính quyền xã, kiểm lâm địa bàn khi có tình trạng chặt phá rừng trái phép, xâm chiếm rừng xảy ra.

Bình quân hàng năm, 06 cộng đồng thôn trên địa bàn xã nhận được gần 250 triệu đồng tiền chi trả DVMTR. Đây là nguồn lực quan trọng để các ban quản lý rừng cộng đồng tập trung tổ chức thực hiện tuần tra, bảo vệ với mức chi là từ 100.000 - 150.000đ/ngày công đi tuần tra, canh gác rừng. Bên cạnh đó, các cộng đồng đã tự chủ động trang bị thêm các dụng cụ phục vụ tuần tra rừng như áo quần, mũ, dép rọ, rựa,..; có thôn còn dùng để tu sửa lại hệ thống loa đài để phục vụ tốt hơn cho việc tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng và nhà nước nói chung và Chính sách chi trả DVMTR nói riêng. Chi trả DVMTR đã tạo cơ hội gắn kết hơn giữa các thành viên trong thôn, giữa các cộng đồng dân cư thôn, bản với chính quyền xã, Hạt Kiểm lâm. Bà con không những đã có ý thức trách nhiệm hơn trong việc tham gia quản lý, bảo vệ tốt diện tích rừng của thôn mình mà còn là kênh thông tin quan trọng cho các cơ quan quản lý về lâm nghiệp khi có sự việc bất thường xảy ra ở các khu vực rừng giáp ranh. Bên cạnh đó, việc sử dụng tiền chi trả DVMTR luôn được các Ban quản lý rừng cộng đồng công khai định kỳ 3 tháng/lần trước bà con trong thôn, với sự kiểm tra giám sát của chính quyền xã. Do đó, đã tạo nên sự đồng thuận cho việc triển khai các hoạt động quản lý bảo vệ rừng tại cộng đồng thôn.

Từ khi được chi trả DVMTR đến nay, độ che phủ rừng trên địa bàn xã không những được giữ vững mà chất lượng rừng có sự thay đổi tích cực. Từ nguồn tiền chi trả DVMTR, cũng như từ hỗ trợ của các chương trình, dự án trên địa bàn, các cộng đồng đã làm giàu rừng, phát triển rừng bằng cách trồng các loài cây bản địa, trồng Mây. Kết quả sau 3 năm (2014-2016) đã trồng thêm hơn 2 vạn cây bản địa như cây: lim, gõ, sến tại 170 ha rừng ở các cộng đồng thôn 3, thôn 4, thôn 5, thôn 6. Đến nay, số cây này đã phát triển khá tốt, trung bình cây đã cao hơn 1m. Ngoài ra, đã trồng được hơn 22 vạn cây mây tại rừng cộng đồng các thôn: 1,2,3,4,5,6 với diện tích là: 137,5 ha, trung bình trồng 1660 cây/ha. Qua đó, không chỉ giúp bà con ở các cộng đồng có thêm nguồn thu nhập trong thời gian tới mà còn góp phần tăng trữ lượng tài nguyên rừng lên đáng kể. Các khu rừng cung ứng dịch vụ môi trường rừng của các cộng đồng ôm trọn các khe suối tạo nên thác A Nô nước chảy quanh năm. Đây là một địa điểm đẹp phục vụ du lịch sinh thái, góp phần tạo công ăn việc làm, nâng cao giá trị cảnh quan của rừng.

Sau hơn 3 năm được nhận tiền chi trả DVMTR (2014-2016), công tác quản lý, bảo vệ rừng của các cộng đồng thực sự đã có chuyển biến tích cực, bà con đã có trách nhiệm hơn trong việc giữ rừng, giữ nguồn nước, giữ sinh kế của mình. Giờ đây, trên những khu rừng của xã Hồng Kim đã có chủ thực sự, đã góp phần để chính quyền xã thực hiện tốt hơn công tác quản lý, bảo vệ rừng tại địa phương. Ghi nhận những thành tích đạt được trong công tác thực hiện chính sách chi trả DVMTR, tại Hội nghị tổng kết 06 năm thực hiện chính sách chi trả DVMTR trên địa bàn tỉnh (2011-2016), UBND xã Hồng Kim đã được Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế tặng bằng khen.